Zamach majowy - ostrzeżenie historii

95 lat temu Warszawa była świadkiem przewrotu wojskowego, którego rzekomym celem miało być uratowanie młodej polskiej niepodległości przed rozkładem wewnętrznym. Zamach majowy przypominał jednak najgorsze akty warcholstwa z dziejów I Rzeczypospolitej – rokosze Zebrzydowskiego i Lubomirskiego.

Publikacja: 13.05.2021 21:00

Marszałek Józef Piłsudski w towarzystwie oficerów na moście Poniatowskiego, gdzie doszło do spotkani

Marszałek Józef Piłsudski w towarzystwie oficerów na moście Poniatowskiego, gdzie doszło do spotkania z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim. Warszawa, 12 maja 1926 r.

Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

W pierwszym przypadku na władzę królewską rękę podniósł marszałek wielki koronny Mikołaj Zebrzydowski, który mimo niepowodzenia rebelii skutecznie udaremnił tak potrzebne dla uzdrowienia państwa wzmocnienie władzy królewskiej. Niewątpliwym błędem króla Zygmunta III Wazy było odstąpienie od wymierzenia kary przywódcom rebelii. To utwierdziło bowiem przyszłych buntowników w przekonaniu, że monarcha jest bezsilną marionetką w rękach wszechmocnych stronnictw magnackich. Uznanie przez króla Zygmunta III tzw. prawa oporu (łac. ius resistendi), pozwalającego szlachcie na „zegnanie" z tronu panującego, w przypadku gdy narusza on przywileje stanu szlacheckiego, przyniosło tragiczne konsekwencje w sposobie myślenia potomnych, w tym także rebeliantów w 1926 r.

Pozostało jeszcze 82% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Historia
Wołyń, nasz problem. To test sprawczości państwa polskiego
Historia
Ekshumacje w Puźnikach. Po raz pierwszy wykorzystamy nowe narzędzie genetyczne
Historia
Testament Bolesława Krzywoustego, czyli rozbicie dzielnicowe
Historia
Fridtjof Nansen i Roald Amundsen. Wikingowie XIX wieku
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Historia
Amazonka odkryła swoją tajemnicę