Poruszające rysunki byłego więźnia trafiły do muzeum Auschwitz

Do zbiorów Miejsca Pamięci trafił bogaty zbiór rysunków autorstwa byłego polskiego więźnia Auschwitz Jerzego Zielezińskiego. Jego prace przedstawiają rzeczywistość obozu koncentracyjnego.

Aktualizacja: 05.06.2019 11:44 Publikacja: 05.06.2019 11:28

Foto: www.auschwitz.org, Jerzy Zieleziński

adm

Jerzy Zieleziński został aresztowany 18 marca 1943 roku w swoim mieszkaniu w Warszawie i umieszczony w więzieniu na Pawiaku. Stamtąd 28 kwietnia został wysłany do obozu koncentracyjnego. Podczas pobytu w Auschwitz II-Birkenau przebywał między innymi w karnej kompanii. W listopadzie 1943 roku zachorował na tyfus. Z Auschwitz przeniesiono go wówczas do obozu Flossenbürg, a następnie do Dachau, gdzie został wyzwolony.

Czytaj także: Kolekcja byłego więźnia Auschwitz

 

Do Zbiorów Miejsca Pamięci trafił teraz bogaty zbiór rysunków autorstwa Jerzego Zielezińskiego. - Jego cykl rysunków to 41 prac wykonanych w większości zaraz po wojnie, w latach 1945-46 podczas rekonwalescencji w szpitalu i pobytu w obozie dla „Displaced Persons” w Schwandorfie. Odnosi się on w nich bezpośrednio do obozowych przeżyć. Poszczególne rysunki pokazują kolejne etapy w życiu więźnia obozu koncentracyjnego: przybycie do obozu, kary, powroty z pracy, głód, zimno, czy marsze śmierci. Widać też na nich więźniów ginących na naelektryzowanych drutach obozowego ogrodzenia czy ofiary egzekucji przez powieszenie – powiedziała historyk sztuki pracująca w Zbiorach Muzeum Auschwitz, Agnieszka Sieradzka. - Większość rysunków odnosi się do obozu Auschwitz i sygnowana jest jego numerem obozowym. Całość stanowi ekspresyjny, subiektywny, niepozbawiony drastycznych szczegółów, zapis obozowych epizodów, o ogromnej sile artystycznego wyrazu – dodała. 

Urodzony w Łowiczu w 1914 roku Jerzy Zieleziński od 1934 roku do 1939 uczęszczał do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Ukończył ją kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej. O losach byłego więźnia przed aresztowaniem wiadomo jednak niewiele. - Wiadomo, że artyście udało się przedostać do getta warszawskiego, któremu poświęcił kilka swoich rysunków. Prawdopodobnie stało się to za przyczyną jego narzeczonej żydowskiego pochodzenia, którą chciał stamtąd wydostać i co najprawdopodobniej mu się udało – powiedziała Sieradzka.

Jerzy Zieleziński po zakończeniu wojny znalazł się w Monachium, gdzie jego rysunki z obozów koncentracyjnych pokazano na dwóch wystawach. Prace artysty opublikowano również w formie dwóch tek grafik. Pierwsza w roku 1946 złożona była z 18 rysunków, a druga w 1948 roku, z 24. 

Przyjaciel Zielezińskiego Jerzy Szwede, który także był więźniem obozów koncentracyjnych, napisał w przedmowie do katalogu, że „postacie kompozycji nie mają nic wspólnego z wytworami chorej wyobraźni czy bujnej fantazji”. „Są one najrealniejszym odzwierciedleniem rzeczywistości. Dla wielu może być to niezrozumiałe i mogą być oni skłonnymi uważać je za artystyczną przesadę - dla tych należy stwierdzić, że niestety rzeczywistość i to codzienna rzeczywistość taką była” podkreślił. 

Jerzy Zieleziński w połowie lat 50-tych wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Zmienił wówczas swoje imię i początkowo próbował swoich sił w nowojorskim świecie artystycznym. Jako Georg Ziel zyskał sławę jako ilustrator w branży wydawniczej. Specjalizował się w romansach gotyckich oraz powieściach grozy. Łącznie zaprojektował ponad 300 okładek książek. 

Jerzy Zieleziński ostatnie lata swojego życia spędził w Connecticut. Zmarł w roku 1983. 

Jerzy Zieleziński został aresztowany 18 marca 1943 roku w swoim mieszkaniu w Warszawie i umieszczony w więzieniu na Pawiaku. Stamtąd 28 kwietnia został wysłany do obozu koncentracyjnego. Podczas pobytu w Auschwitz II-Birkenau przebywał między innymi w karnej kompanii. W listopadzie 1943 roku zachorował na tyfus. Z Auschwitz przeniesiono go wówczas do obozu Flossenbürg, a następnie do Dachau, gdzie został wyzwolony.

Czytaj także: Kolekcja byłego więźnia Auschwitz

Pozostało 86% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Historia
Historia analizy języka naturalnego, część II
Historia
Czy Niemcy oddadzą traktat pokojowy z Krzyżakami
Historia
80 lat temu przez Dulag 121 przeszła ludność Warszawy
Historia
Gdy macierzyństwo staje się obowiązkiem... Kobiety w III Rzeszy
Materiał Promocyjny
Bolączki inwestorów – od kadr po zamówienia
Historia
NIK złożyła zawiadomienie do prokuratury ws. Centralnego Przystanku Historia IPN