Wyraź swoją wolność

Grupa grafficiarzy podbiega do pociągu. Na wagonie zaczynają malować sprayem sceny sprzed 25 lat: Tadeusz Mazowiecki zaprzysiężony na premiera Polski, obrady Okrągłego Stołu, Vaclav Havel przemawiający do zebranych na pl. Wacława, przecinanie zasieków na granicy Węgier z Austrią, wypalanie flag w Rumunii. Na końcu pociąg odjeżdża, a jeden z zakapturzonych chłopców odwraca się do kamery i kreśli na ekranie mapę Europy wraz z trasą – z Gdańska, przez Rumunię, Węgry, Słowację, Czechy, Niemcy, do stolicy Europy – Brukseli.

W ten sposób w specjalnym spocie promocyjnym organizatorzy kampanii zachęcają młodych ludzi do udziału w dwutygodniowej podróży (29 sierpnia – 14 września) przez sześć krajów byłego bloku wschodniego. W programie wyprawy znajdą się działania street-artowe, gry miejskie, spotkania z opozycjonistami oraz wspólne kręcenie filmów i tworzenie bloga.

Aby znaleźć się w gronie poszukiwaczy śladów przełomu w Europie, trzeba wziąć udział w międzynarodowej rekrutacji, która potrwa do końca czerwca (regulamin rekrutacji i formularz zgłoszeniowy na: www.freedomexpress.enrs.eu.

– Szukamy dwudziestu wyjątkowych osób, rówieśników wolności, w wieku 18-28 lat, twórczych, dociekliwych i pełnych pasji, zarówno artystów, osób zaangażowanych w działania społeczne, jak i studentów kierunków humanistycznych – tłumaczy dyrektor sekretariatu Europejskiej Sieci, Rafał Rogulski.

– Ocenie podlegać będą nadesłane prace dotyczące przełomu 1989 roku, motywacje kandydatów oraz ich dotychczasowy dorobek – dodaje.

Kandydatów oceniać będzie międzynarodowe jury, do którego zaproszenie przyjęli m.in.: Krzysztof Czyżewski – pisarz, tłumacz i wydawca, dyrektor Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów" w Sejnach, Michał Murin – słowacki artysta-performer, Catherine Hug – krytyk i kuratorka sztuki, stale współpracująca z wiedeńską Kunsthalle Wien oraz Lia Perjovschi – artystka sztuk wizualnych z Rumunii.

Wyprawie przez cały czas towarzyszyć będzie ekipa filmowa, dokumentująca działania uczestników, ich doświadczenia ze spotkań ze świadkami historii i emocje podczas wizyt w miejscach pamięci.

Oprócz młodych artystów, po Europie podróżować będzie także multimedialna wystawa, prezentująca różne drogi do wolności w  Środkowej i Wschodniej Europie. Już we wrześniu jej pierwsze prezentacje odbędą się kolejno w Warszawie, Budapeszcie i Berlinie.

W instalacji złożonej z ośmiu przestrzennych bloków zaprezentowane zostaną zdjęcia, dokumenty oraz inne materiały historyczne z lat 1939-1991, ze szczególnym podkreśleniem przemian roku 1989. Wystawa będzie gościć w wielu krajach Europy w ciągu najbliższych dwóch lat, a w wersji wirtualnej będzie dostępna także na stronie internetowej kampanii.

Kampanii „Freedom Express" towarzyszy także uruchomiony właśnie specjalny anglojęzyczny portal internetowy, poświęcony przemianom 1989 roku w Europie. Można na nim znaleźć nie tylko szczegółowe informacje o rekrutacji do projektu, ale także kalendarium wydarzeń lat 1989-1993, sylwetki najważniejszych postaci przełomu, wywiady ze świadkami historii, aktualne analizy wpływu transformacji na współczesną Europę autorstwa historyków, politologów i socjologów z różnych krajów, a nawet teksty o wątkach i motywach Jesieni Narodów w kinie, muzyce czy literaturze.

„Made in 89" to profil, poprzez który organizatorzy kampanii usiłują odpowiedzieć na pytanie: Co by było, gdyby w 1989 roku istniał Facebook? W czasie, kiedy upadał komunizm w Europie, fikcyjni bohaterowie relacjonują przebieg przemian demokratycznych w Polsce, na Węgrzech, w ówczesnej Czechosłowacji, Rumunii, NRD i w byłych republikach radzieckich. Nowy fanpage skierowany jest głównie do tych, którzy rzeczywistość rozmów kontrolowanych, barów mlecznych i tylko dwóch kanałów w czarno-białym telewizorze znają tylko z opowieści.