Przywracają pamięć na Wschodzie

Od kilku dni grupa wolontariuszy z Fundacji Niepodległości porządkuje polskie nekropolie i miejsca pamięci na dawnych Kresach II Rzeczypospolitej.

Publikacja: 18.08.2014 02:00

Przywracają pamięć na Wschodzie

Foto: Fotorzepa, Krzysztof Skłodowski

Przedzierają się przez chaszcze, wycinają samosiejki, czyszczą zarośnięte mchem pomniki, a także ustawiają zwalone nagrobki i krzyże. W Turzysku na zapomnianym cmentarzu, na którym znajduje się zaledwie 40 nagrobków, wolontariusze oczyścili m.in. groby Zofii z Jezierskich Cieszkowskiej i Edwarda Cieszkowskiego, a także Wawrzyńca Burczak-Abramowicza. Niektóre nagrobki wykonane były z czarnego granitu, to oznacza, że złożono tam szczątki zamożnych Polaków. Zachowane napisy na nagrobkach wskazują, że zmarli oni pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku. Na niektórych w doskonałym stanie zachowały się fotografie nagrobne.

Na cmentarzu tym młodzież znalazła tablicę poświęconą 14 polskim legionistom, którzy polegli w 1919 roku w czasie wojny polsko-ukraińskiej.

– Miejsce to uporządkujemy, podobnie jak grób babci Bolesława Prusa, który znajduje się na cmentarzu w Lubomlu – mówi Maciej Szymczak z Fundacji Niepodległości, która już po raz siódmy organizuje wakacyjne, dwutygodniowe, wyjazdy młodzieży i wolontariuszy z całej Polski na Wołyń.

W ciągu kilku lat polscy wolontariusze uporządkowali cmentarze m.in. w Rymaczach, Ostrówkach, Kostiuchnówce, Kowlu, Zasmykach, Lubomlu, Turzysku, Rożyszczach. W tym roku w czasie wyjazdu na Wołyń chcą odnowić 15 miejsc. Oprócz cmentarzy wołyńskich będą porządkować nekropolie Tarnopolszczyzny i Rówieńszczyzny.

– Chcemy, by polskie Kresy znów wróciły do panteonu polskiej historii. Sięgamy do kilkusetletniej tradycji kultury i wspólnej tradycji mieszkających na Kresach Polaków, Ukraińców, Żydów, Czechów, Holendrów, Niemców. Kres tej historycznej narracji wyznaczyła gehenna II wojny światowej. Pozostały cmentarze i nasza pamięć. W niej można szukać nadziei na przyszłość – przypomina Jacek Bury, koordynator projektu „Wołyń 2014. Redivivus".

W pracach bierze udział ok. 70 osób. W grupie tej jest młodzież ze świetlicy przy Środowiskowym Hufcu Pracy w lubelskiej dzielnicy Bronowice, pasjonaci historii Kresów oraz wolontariusze związani z fundacją.

– W tym roku po raz pierwszy w projekcie weźmie udział grupa polskich harcerzy mieszkających na Ukrainie oraz młodzież ukraińska – mówi Maciej Szymczak i dodaje, że młodzież nie tylko zajmuje się porządkowaniem cmentarzy, ale także poznaje lokalną historię.

– Przeprowadzają wywiady z miejscowymi, fotografują miejsca pamięci, zajmują się inwentaryzacją cmentarzy – tłumaczy „Rz". – Po zakończeniu prac wszystkie grupy spotykają się w Międzynarodowym Centrum Ekumenicznej Integracji w Zamłyniu. Tam zaprezentują zebrane materiały. Odbędą się panele dyskusyjne i gry terenowe.

Przedzierają się przez chaszcze, wycinają samosiejki, czyszczą zarośnięte mchem pomniki, a także ustawiają zwalone nagrobki i krzyże. W Turzysku na zapomnianym cmentarzu, na którym znajduje się zaledwie 40 nagrobków, wolontariusze oczyścili m.in. groby Zofii z Jezierskich Cieszkowskiej i Edwarda Cieszkowskiego, a także Wawrzyńca Burczak-Abramowicza. Niektóre nagrobki wykonane były z czarnego granitu, to oznacza, że złożono tam szczątki zamożnych Polaków. Zachowane napisy na nagrobkach wskazują, że zmarli oni pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku. Na niektórych w doskonałym stanie zachowały się fotografie nagrobne.

Historia
Zaprzeczał zbrodniom nazistów. Prokurator skierował akt oskarżenia
Historia
Krzysztof Kowalski: Kurz igrzysk paraolimpijskich opadł. Jak w przeszłości traktowano osoby niepełnosprawne
Historia
Kim byli pierwsi polscy partyzanci?
Historia
Generalne Gubernatorstwo – kolonialne zaplecze Niemiec
Materiał Promocyjny
Fotowoltaika naturalnym partnerem auta elektrycznego
Historia
Tysiąc lat polskiej uczty
Materiał Promocyjny
Seat to historia i doświadczenie, Cupra to nowoczesność i emocje