119 zł za rok czytania RP.PL
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.
Pierwszy krok ku zimnej wojnie
Brytyjczycy formalne stosunki utrzymywali teraz z marionetkowym rządem w Warszawie, a ten wyraźnie nie życzył sobie na defiladzie w Londynie żołnierzy z Polskich Sił Zbrojnych.
Moskwa, 24 czerwca 1945: defilada, którą zapamięta pokolenie
Wieczorem 6 maja 1945 roku w rezydencji szefa sowieckiej misji wojskowej przy kwaterze głównej sił alianckich w Reims, generała Iwana Susłoparowa, pojawił się adiutant naczelnego dowódcy wojsk Zachodu w Europie. Generał Dwight Eisenhower niezwłocznie zażyczył sobie widzieć Rosjanina w swoim biurze. Amerykanin przywitał Susłoparowa szelmowskim uśmiechem. Właśnie przybyła do Reims niemiecka delegacja z generałem Alfredem Jodlem na czele. Działała z upoważnienia admirała Karla Dönitza, który po samobójczej śmierci Hitlera pełnił obowiązki głowy państwa niemieckiego, a raczej nędznych resztek niedawnej Tysiącletniej Rzeszy. Niemieccy goście gotowi byli do natychmiastowego podpisania aktu bezwarunkowej kapitulacji, pod warunkiem jednak że Niemcy złożą broń jedynie przed Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią, z wykluczeniem Związku Sowieckiego. Z tym państwem pozostawali nadal w stanie wojny. Co pan na to, panie generale?
Wizja separatystycznego pokoju, który alianci mieliby jakoby zawrzeć z Niemcami, by wspólnie z nimi zwrócić broń przeciw dotychczasowym sowieckim sojusznikom, była zmorą tych ostatnich. A konkretnie Józefa Stalina. Sowiecki przywódca w swoim mniemaniu robił wszystko, aby do tego nie dopuścić. Gwałtowna ofensywa na Berlin oraz sowieckie parcie ku Łabie, która miała rozdzielać strefy okupacyjne, były w dużej mierze spowodowane właśnie tą obawą. Podejrzliwy Stalin nie chciał powtórzenia 1941 roku, kiedy to niemiecki sojusznik niemalże z dnia na dzień stał się dla Moskwy śmiertelnym wrogiem.
Obawy te były bezzasadne. Główny rozgrywający w obozie aliantów, prezydent USA Harry Truman, rzetelnie wypełniał polityczny testament niedawno zmarłego poprzednika Franklina Roosevelta, który stał na stanowisku bezwzględnej lojalności wobec sowieckiego sprzymierzeńca. Podpisanie osobnego pokoju z Niemcami nie wchodziło w grę i Eisenhower dobrze o tym wiedział. Drażnił się tylko z Rosjaninem.
Pozostało jeszcze 88% artykułu
