Tajemnice katowni w Kołobrzegu

Ślady po ubekach wiele lat temu zostały zatarte. Jednak dyrekcja Muzeum Oręża Polskiego, które ma siedzibę w tym budynku chce poznać historię obiektu. Apeluje do osób, które coś wiedzą na temat jego powojennej przeszłości o pomoc. Może ktoś ma np. zdjęcia pomieszczeń, w tym piwnicy Pałacu wykonane jeszcze przed remontem w latach 70.?

Pałac Braunschweigów – Brunszwickich został zbudowany przez bogatego kupca Christiana F.H. Plüddemanna, w pierwszym dwudziestoleciu XIX wieku, jako wiano dla córki Almy. Od momentu kiedy Alma poślubiła Henryka Braunschweiga – przedstawiciela jednej z najstarszych rodzin patrycjuszowskich Kołobrzegu, pałac ten nazywany jest Pałacem Braunschweigów.

Rodzina Braunschweigów, co wynika z dokumentów pochodzących od 1282 roku, związana była z warzelnictwem soli. Z czasem uzyskała szlachectwo, w tym również polskie. Szymon Brunszwicki -Braunschweig otrzymał je od króla Zygmunta Augusta w 1570 roku.

„Pałac jest przykładem wytwornej rezydencji mieszczańskiej w stylu empire, z bogatym wystrojem hallów na obydwu kondygnacjach oraz sali bankietowej na piętrze, w której między innymi odbywały się spotkania ludzi morza" – opisuje Aleksander Ostasz dyrektor Muzeum Orężą Polskiego.

Atrakcję i ozdobę tej sali stanowi plafon, czyli duże dekoracyjne malowidło sufitowe, wykonane na papierze przedstawiające rzymską boginię Florę otoczoną girlandami z kwiatów. Powstał on prawdopodobnie w latach 1816 -1818. Datę powstania dzieła potwierdziły odkryte w czasie prac konserwatorskich gazety z roku 1816, naklejone bezpośrednio na tynk i stanowiące podłoże malowidła.

Przed wybuchem drugiej wojny światowej budynek wykupiło miasto i rozpoczęło jego remont z przeznaczeniem na muzeum.

- Po wojnie mieścił się tu Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, sąd i inne instytucje. Początkowo siedziba UB znajdowała się w ratuszu ale już latem przeniesiono ją do Pałacu Braunschweigów. Pierwsi funkcjonariusze podporządkowani Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego pojawili się w Kołobrzegu już dwa miesiące po zakończeniu walk o miasto i 17 maja 1945 r. rozpoczęto tworzenie struktur kołobrzeskiego UB. Pierwszym komendantem placówki został Edward Bednarek – 23-letni ślusarz z Łodzi, a już jesienią zastąpił go Jerzy Godik – opisuje dyrektor Muzeum Oręża Polskiego. W budynku tym przetrzymywali byli m.in. żołnierze podziemia niepodległościowego, którzy po wojnie na tzw. Ziemiach Odzyskanych próbowali rozpocząć nowe życie.

W 1977 roku, po kapitalnym remoncie, budynek przejęty został przez Muzeum Oręża Polskiego. Obecnie mieści się w nim Oddział Historii Miasta kołobrzeskiego muzeum, z dwiema wystawami stałymi, biblioteką i administracją. W budynku tym znajduje się m.in. wystawa „Dzieje Kołobrzegu". Ekspozycja w sposób chronologiczny przedstawia ponad tysiącletnią historię miasta, od wczesnego średniowiecza do połowy dwudziestego wieku.

Kilka dni temu została otworzona wystawa „Dla nich wojna się nie zakończyła...".

- To pierwsza ekspozycja, prezentująca konspirację antykomunistyczną na terenie Pomorza Zachodniego w okresie powojennym. W tutejszych realiach przybrała ona zupełnie inny wymiar niż w pozostałych częściach kraju. U nas podziemia zbrojnego praktycznie nie było, a organizacje niepodległościowe były nieliczne. Jednak wiele osób z szeregów partyzantki AK-AKO-WiN szukało schronienia na terenie Pomorza Zachodniego lub po prostu próbowało rozpocząć nowe życie. Młodzież tworzyła różne związki i organizacje konspiracyjne w imię sprzeciwu wobec reżimu komunistycznego. Szereg osób trafiło do więzień UB z powodu konspiracyjnej przeszłości lub z powodu różnych form oporu wobec komunistycznej rzeczywistości – przypomina historyk.

Podczas otwarcia wystawy udostępnione zostały do zwiedzania piwnice budynku, zrekonstruowana została też ubecka sala przesłuchań.