Reklama

Odkupiono wyjątkowy zbiór ambasadora Polski w Ankarze

Polska odzyskała bezcenne archiwum i bibliotekę dyplomaty Michała Sokolnickiego, bliskiego współpracownika Józefa Piłsudskiego.

Publikacja: 24.05.2021 21:00

Wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński, minister kultury Turcj

Wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński, minister kultury Turcji Mehmet Nuri Ersoy, prezydent Andrzej Duda oraz dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro podczas prezentacji Archiwum i Biblioteki Sokolnickiego w ambasadzie RP w Ankarze.

Foto: PAP/ Leszek Szymański

Zakończyły się negocjacje pomiędzy Hermannem Otto Woeberem, synem Austriaka, u którego wynajmował mieszkanie Michał Sokolnicki. W sobotę zostało podpisane porozumienie o sprzedaży pamiątek rodzinnych, archiwum oraz biblioteki przez dyrektora Muzeum Historii Polski Roberta Kostro. Kwota nie została ujawniona. „Rz" nieoficjalnie dowiedziała się, że chodzi o ok. 200 tys. dolarów.

W poniedziałek pamiątki oglądał prezydent Andrzej Duda oraz wicepremier Piotr Glińscy, którzy są w Turcji.

Część zbiorów trafiła już bowiem do polskiej ambasady w Ankarze. Władze tureckie muszą teraz wyrazić zgodę na wywóz zabytków. Dotychczas niszczały one i istniało zagrożenie, że zostaną wyrzucone na śmietnik. „Wedle relacji pana Woebera wszystkie papiery i książki były zgromadzone w stertach na podłodze" – relacjonowała po obejrzeniu kolekcji w latach 90. Marzena Godzińska.

Zdaniem Roberta Kostro to prawdopodobnie najbardziej pełny i najlepiej zachowany zespół pamiątek polskiej dyplomacji czasów dwudziestolecia i II wojny światowej. – Zbiór trafi do Muzeum Historii Polski. W skład tego unikalnego zespołu wchodzi m.in. obszerne archiwum Ambasady RP z czasów II wojny, licząca ponad 3000 książek biblioteka, w tym starodruki z XVI i XVIII wieku, a także przedmioty osobistego użytku ambasadora, jednego z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego – mówi Robert Kostro.

Część zbiorów – osiem paczek już w 2019 roku udało się pozyskać od Hermanna Otto Woebera. Po śmierci żony Sokolnickiego zbiorem tym zaopiekował się bowiem austriacki architekt Otto H. Woeber, od którego wynajmowali mieszkanie. W 1979 r. formalnie przejął kolekcję jako dług za niezapłacony czynsz. Negocjacje były prowadzone z jego synem Hermannem.

Reklama
Reklama

Kolekcja jest imponująca, ale z naszych informacji wynika, że przed śmiercią Sokolnicki i jego żona wyprzedali jej część, aby mieć pieniądze na utrzymanie. Co ciekawe, zachował się list z 1966 roku zaadresowany do Ireny Sokolnickiej przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego, z którego wynika, że kupił on od nich sztych Norwida. Sprzedana została też najpewniej kolekcja archeologiczna Sokolnickiego, obejmowała ona m.in. tabliczki z pismem klinowym.

Kolekcja obejmuje m.in. 15 portretów rodzinnych Sokolnickich, trzy zabytkowe tkaniny, w tym kobierzec datowany na 1800 r., ponad 60 obiektów rzemiosła i sztuki zdobniczej związanych z ambasadorem, kilkanaście mebli wykorzystywanych w gabinecie ambasadora, ponad 40 grafik i rycin (w tym z polskimi postaciami historycznymi), ponad 3 200 książek z XIX i XX wieku. W zbiorze znajduje się wiele pozycji rzadkich, wydawnictw polskich, angielskich, francuskich, niemieckich dotyczących polityki zagranicznej, historii i historii sztuki. Zbiór zawiera prace dotyczące tureckiej historii i kultury oraz dedykowane Sokolnickim bibliofilskie wydania florenckiej drukarni Tyszkiewicza. Jest też ponad 30 starodruków i archiwalia zawierające liczne dokumenty (np. potwierdzający jego udział w Naczelnym Komitecie Narodowym), fotografie, rękopisy wspomnień i listy, ale też np. mapę z zaznaczoną tzw. austriacką koncepcją granic Polski z lat 1915–1918.

Michał Sokolnicki z Józefem Piłsudskim związany był od 1903 r. Był jednym z czołowych przywódców Frakcji Rewolucyjnej PPS. Z wykształcenia historyk, razem z Piłsudskim tworzył Legiony Polskie, był też jego sekretarzem i na jego prośbę uczestniczył w konferencji pokojowej w 1919 r. w Paryżu. W kolejnych latach pracował w dyplomacji m.in. w Londynie, Helsinkach, Kopenhadze.

W latach 1936–1945 r. był ambasadorem Rzeczypospolitej w Ankarze. Po wycofaniu uznania dyplomatycznego Turcji dla rządu na uchodźstwie opuścił placówkę 1 września 1945. I wtedy zabrał ze sobą niemal wszystkie dokumenty, w tym kopie szyfrogramów, ale także dzieła sztuki i srebrne zastawy, które były w ambasadzie. Sokolnicki wraz z żoną zamieszkał w Ankarze, wykładał na uniwersytecie. Zmarł w Turcji w 1967 r.

Historia
W Kijowie upamiętniono Jerzego Giedroycia
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama