Łowcy kłamstw walczą o Polskę

"Rzeczpospolita" walczy z "polskimi obozami"

„L'essentiel", gazeta z Luksemburga, w informacji o oskarżeniu niemieckiego strażnika obozowego Huberta Zafkego podaje, że służył on w „polskim obozie zagłady". Podobne sformułowanie znalazło się na blogu duńskiej dziennikarki opisującej losy Żydówki, a także w publikacji o świętej Edycie Stein na włoskim portalu Ilsussidiario.net. Z kolei „Allgemeine Zeitung", odnotowując wizytę niemieckich uczniów w Polsce, stwierdza, że odwiedzili „polski Auschwitz".

To przykłady fałszywych informacji, które ukazały się jednego dnia w poprzednim tygodniu. Podobne kalki słowne znajdują się dość często w prasie irlandzkiej, brazylijskiej, francuskiej, amerykańskiej czy izraelskiej.

Skuteczni w 80 proc.

Z takimi stwierdzeniami już od 12 lat walczy grupa wolontariuszy skupiona w Polish Media Issues (PMI). To niezwykle aktywna i apolityczna inicjatywa obywatelska liczy ok. 2700 członków z 74 krajów, najwięcej z Polski, Wielkiej Brytanii i Ameryki Północnej. Niektórzy, choć nie mówią już biegle po polsku, nie zapomnieli ojczyzny swoich przodków.

– Zarejestrowaliśmy ponad 3 tysiące przypadków zniesławień typu „polski obóz koncentracyjny", „polski obóz zagłady", „polskie getto" czy oszczerczego przypisywania Polsce współodpowiedzialności za Holokaust. Osobiście dokonałem ponad tysiąca interwencji w prasie. Nasza skuteczność wynosi ponad 80 proc., jeśli chodzi o korekty obraźliwych tekstów. Niestety, mimo że często informujemy polskie placówki dyplomatyczne o interwencjach, ironia losu sprawia, że nie jesteśmy wspierani przez MSZ, pomimo że bliższa współpraca mogłaby zaowocować większą skutecznością obrony dobrego imienia Polski – wyjaśnia Krzysztof Jeżewski z Gloucestershire (Anglia), emerytowany inżynier branży energetycznej, jeden z liderów PMI.

Członkowie grupy wyszukują pewne frazy w Google'u. – Liczba interwencji oscyluje wokół 300–350 rocznie. Czasem są to proste sprawy, które udaje się błyskawicznie skorygować, czasem wymagają dużego nakładu czasu i zaangażowania kilkudziesięciu osób z PMI – dodaje dr Marek Błażejak, lekarz z Hamburga.

Takim przypadkiem był np. tekst w brytyjskim „The Guardian" opublikowany latem po wizycie pary książęcej w Polsce. Autorka obarczyła Polaków odpowiedzialnością za mordowanie Żydów w czasie wojny, a rząd polski o negowanie Holokaustu.

Edukacja, nie szantaż

– Nasza praca polega na edukowaniu redakcji i umiejętnej perswazji. Skutecznie wpłynęliśmy na zmianę stylebooków redakcji gazet, telewizji czy rozgłośni radiowych w wielu krajach – dodaje Jeżewski.

Zaznacza, że „polskie obozy" najczęściej pojawiają się w mediach przy okazji obchodów wyzwolenia obozu Auschwitz, Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu czy wizyt znanych osób na terenie niemieckich obozów zagłady. Podkreśla, że na kilka miesięcy przed wizytą brytyjskiej pary książęcej w byłym niemieckim obozie w Stuthoff był on w kontakcie z rzecznikami prasowymi Kensington Palace oraz Clarence House i informował o poprawnych frazach. Para książęca nie popełniła błędów, w przeciwieństwie do wielu mediów, które relacjonowały jej wizytę w Polsce.

Grupa PMI protestowała też przeciwko działaniom rabina Friedmana, który w maju 2016 zorganizował demonstrację w obronie prof. Jana Tomasza Grossa przed konsulatem Polski w Nowym Jorku. Stwierdził wtedy m.in., że „polski antysemityzm jest tak żyzny jak ziemia w Kansas, na której uprawia się pszenicę, i tylko dlatego obozy zagłady, w których zabijano Żydów, powstały w Polsce".

Wolontariusze PMI nie podejmują interwencji prawnych, bo wiązałoby się to z dużymi kosztami. – Nie szantażujemy też redakcji, że np. Polacy nie będą kupować produktów norweskich czy francuskich, jeśli nie zostanie poprawiony oszczerczy tekst – dodaje Jeżewski.

Poprawianie ambasady

Chyba najbardziej absurdalnym przykładem interwencji PMI w ostatnim czasie było sformułowanie, które znalazło się w zaproszeniu ambasady Polski w Waszyngtonie na spotkanie dyskusyjne w Niemieckim Instytucie Historycznym w listopadzie ub. roku. Napisano w nim: „Biorąc pod uwagę fakt, że Polacy i Niemcy mają skomplikowaną historię i muszą walczyć ze spuścizną zbrodni nazistowskich popełnionych podczas II wojny światowej, był to szczególnie ambitny, ale ważny pomysł [wspólnego polsko-niemieckiego podręcznika historii]".