Wybuch wulkanu na Sumatrze 75 tys. lat temu zagroził istnieniu całej ówczesnej ludzkości, popioły wulkaniczne sprawiły, że dramatycznie zmalała ilość promieni słonecznych docierających do Ziemi, nastąpiło ochłodzenie klimatu trwające całe tysiąclecie, wiele gatunków wyginęło, a populacja Homo sapiens została zdziesiątkowana – jej odtwarzanie zajęło kilkaset lat, wiele pokoleń.
40 tys. lat temu sytuacja powtórzyła się. Wulkan w rejonie Neapolu (ale nie Wezuwiusz) wyrzucił 200 kilometrów sześciennych magmy i gazów. Nad Europą zawisły na kilka lat chmury ograniczające promieniowanie słoneczne, co doprowadziło do kolejnej fazy epoki lodowej. Wielu badaczy uważa, że przyczyniło się to w istotny sposób do wygaśnięcia neandertalczyków – jedynych wówczas mieszkańców Europy, Homo sapiens miał się w niej dopiero pojawić.
Czytaj więcej
Nie trzeba zderzenia Ziemi z asteroidą, aby zniszczyć cywilizację. Wystarczy brak opadów.
W porównaniu z tymi kataklizmami erupcja Wezuwiusza w 79 roku n.e., mimo że bardzo spektakularna, unicestwiająca Pompeje i Herkulanum, była „nikła”, nie zaważyła na dziejach antycznego świata ani nawet nie wstrząsnęła zbytnio Imperium Rzymskim. A tak właśnie stało się po erupcji wulkanu na wyspie Thera w epoce brązu. Ówczesny śródziemnomorski świat zadrżał po niej w posadach. Resztki, jakie pozostały po tym wybuchu, to współczesna wysepka Santoryn (wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim, tworząca z kilkoma mniejszymi wyspami należący do Grecji mały archipelag o tej samej nazwie, wchodzący w skład archipelagu Cyklady). Wybuch miał skutki „archeologiczne” – przyczynił się do upadku wspaniałej kultury minojskiej, której głównym centrum była Kreta, ze słynnymi pałacami (m.in. Knossos).
Ponieważ właśnie w epoce brązu, około 3700 lat temu, klimat w skali globalnej znacząco się ochłodził, przypisywano to skutkom tej erupcji. Jednak jest jeden szkopuł: mimo że był to jeden z największych wulkanicznych kataklizmów w holocenie (ostatnie 10 tys. lat, czyli okres po ustąpieniu epoki lodowej), dokładna data tej eksplozji nie jest znana, umieszcza się ją w dużym przedziale czasowym, w latach 1680–1500 p.n.e.
