Zacznijmy zatem tę ponurą opowieść od Ruryka, półlegendarnego, najstarszego znanego historykom władcy Rusi. „Powieść minionych lat”, najstarszy staroruski latopis z początku XII w., zwany także „Kroniką” kijowskiego mnicha Nestora, wspomina, że Słowianie Ilmeńscy, którzy byli założycielami Nowogrodu Wielkiego, zwrócili się do wodzów plemienia Rusów z prośbą o panowanie nad nimi. Nie wiemy, ile jest prawdy w tej historii. Ta sama kronika wspomina, że koło roku 862 wybuchło powstanie ludowe przeciwko Rurykowi i Rusom. Widocznie poddanym wcale nie było tak dobrze pod panowaniem rzekomo zaproszonych Rusów. Istnieje podejrzenie, że Ruryk został w jakiś sposób zabity przez poddanych w 879 r. Jego syn Igor nie nadawał się na władcę ze względu na niski wzrost. Był prawdopodobnie chory na karłowatość. Władzę zwierzchnią nad Rusią przejął krewny Ruryka – książę Oleg, któremu potomni nadali przydomek „Mądry”. „Powieść minionych lat” wspomina, że ten władca w 882 r. podbił Kijów i przeniósł tam stolicę Rusi z Nowogrodu Wielkiego.