Syjonizm

Dokonująca się w tym 100-leciu rewolucja przemysłowa dawała zarówno możliwości wzbogacenia się, jak i wprowadzała w nieznanej dotychczas skali rywalizację o dobra materialne, pozycję społeczną, zawodową czy przywództwo polityczne. Hasła modernizacji i nowoczesności współgrały z hasłami głoszonymi przez zwolenników haskali. Idee rewolucji francuskiej, rozpowszechnione w czasach napoleońskich, dały początek powstaniu nowoczesnych narodów.

XIX w. przyniósł Żydom rozczarowanie programem asymilacji. W Europie Zachodniej narodził się nowoczesny antysemityzm skierowany przede wszystkim przeciwko zasymilowanym Żydom i ich równouprawnieniu. Zahamował on proces prawnej i społecznej emancypacji. Symbolicznym końcem złudzeń zwolenników asymilacji stała się bulwersująca opinię europejską od 1894 r. sprawa Dreyfusa. Powtarzające się represje i przemoc wobec Żydów w cesarstwie rosyjskim skutkowały poczuciem niepewności i wyalienowaniem tamtejszych mas ludności żydowskiej. Odpowiedzią na nasilającą się falę antysemityzmu była z jednej strony doktryna syjonizmu, a z drugiej – zaangażowanie w działalność partii lewicowych.