Książę Andrzej Lubomirski wróci do Przeworska

20 stycznia w Przeworsku na Podkarpaciu będzie miał miejsce pogrzeb państwowy księcia Andrzeja Lubomirskiego, który zmarł w Brazylii ponad 70 lat temu.

Publikacja: 17.01.2024 14:16

Książę Andrzej Lubomirski

Książę Andrzej Lubomirski

Foto: Wikipedia

Dzień wcześniej 19 stycznia w godz. 10-15 w kaplicy domowej Pałacu Lubomirskich w Przeworsku, będzie wystawiona trumna ze szczątkami Andrzeja Lubomirskiego. Ponadto na parterze pałacu w holu zostanie umieszczona księga kondolencyjna.

Sobotnie uroczystości pogrzebowe rozpoczną się o godz. 11 nabożeństwem w Kaplicy Domowej Pałacu Lubomirskich w Przeworsku skąd kondukt pogrzebowy uda się do Bazyliki Kolegiackiej pw. Ducha Świętego w Przeworsku. W południe odprawiona zostanie msza święta, której będzie przewodził abp. Adam Szala Metropolity Przemyskiego, około godziny 13.30 nastąpi złożenie trumny w Krypcie Rodowej Lubomirskich w Kaplicy Bożego Grobu. Odsłonięte zostaną także tablice epitafijne Henryka Lubomirskiego i Andrzeja Lubomirskiego.

Lokalna inicjatywa sprowadzenia szczątków księcia

Inicjatywa sprowadzenia szczątków księcia ordynata z zagranicy wypłynęła ze strony Regionalnego Towarzystwa Naukowego. - Andrzej Lubomirski to znany działacz gospodarczy, społeczny, kulturalny, człowiek religijny. Był znaną postacią w swoim środowisku. Choć warto pamiętać, że odgrywał znaczącą rolę nie tylko w powiecie przeworskim, ale również w kraju. Bronił naszego dziedzictwa kulturowego. Niestety, z tak wspaniałego działacza, został tylko uchodźca, który wylądował w Brazylii i tam zmarł – przypominał postać Lubomirskiego, starosta przeworski Bogusław Urban, w trakcie inauguracyjnego posiedzenia Komitetu Honorowego. - Sprowadzenie jego zwłok jest naszą powinnością historyczno-społeczną, takim dobrym zwyczajem. Przecież mieszkańcy powiatu przeworskiego korzystają z Zespołu Pałacowo-Parkowego, z kolei wąskotorowej, a to wszystko jest dziełem Lubomirskiego. Jego zasługi dla powiatu są nie do przecenienia – zaznaczył starosta.

Czytaj więcej

Gniazda rodu Lubomirskich

Kim był książę Andrzej Lubomirski?

Andrzej Lubomirski herbu Szreniawa urodził się 22 lipca 1862 r. w Przeworsku jako syn Jerzego Henryka Lubomirskiego i Cecylii z Zamoyskich. Po ojcu odziedziczył ordynację przeworską, po matce Korczynę.

Funkcję ordynata przeworskiego pełnił od chwili osiągnięcia pełnoletniości w 1882 r. Z jego inicjatywy powstało w Przeworsku Galicyjskie Akcyjne Towarzystwo Przemysłu Cukrowniczego. W mieście tym założył m.in. gorzelnię, fabrykę likierów i wódek, mleczarnię, wytwórnię serów, cegielnie, młyny parowe, tartaki i stolarnie. Jego ordynacja utrzymywała się m.in. z upraw rolnych. W skład gospodarstwa wchodziła też hodowla rasowych koni, bydła i drobiu oraz stawy rybne.

Kurator Zakładu Ossolineum

Na Uniwersytecie Karola w Pradze uzyskał doktorat z prawa. Był kuratorem literackim Ossolineum, którym zarządzał od 1882 do końca okresu zaborów i całe dwudziestolecie międzywojenne. Powiększył zbiory Zakładu, rozbudował dział wydawniczy i drukarnię, remontował budynki i tworzył jego filie. W 1892 r. ufundował Stypendium Ossolineum im. A. Małeckiego. W czasie II wojny światowej nieoficjalnie pełnił tę funkcję nadal. W 1943 powołał na stanowisko dyrektora Zakładu kustosza prof. Mieczysława Gębarowicza.

Inicjatywa sprowadzenia szczątków księcia ordynata z zagranicy wypłynęła ze strony Regionalnego Towarzystwa Naukowego

Od 1896 r. był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie, a od 1897 r. był prezesem Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego, a następnie konserwatorem zabytków historycznych i sztuki w Galicji Zachodniej.

Poseł w sejmie austriackim i polskim

Od 1887 r. zasiadał w austriackiej Izbie Panów jako dziedziczny członek, a od 1898 r. był posłem Galicyjskiego Sejmu Krajowego. Z kolei w latach 1907-1918 był posłem do austriackiej Rady Państwa.

Był jednym z przywódców konserwatystów galicyjskich. Należał do Stronnictwa Prawicy Narodowej. W czasie I wojny światowej należał do Sekcji Wschodniej Naczelnego Komitetu Narodowego, w 1915 r. został wybrany do Komitetu Opieki nad Internowanymi Polakami z Królestwa Polskiego. Brał udział w konferencji pokojowej w Paryżu jako ekspert do spraw gospodarczych. W latach 1930-35 był posłem na Sejm wybranym z listy BBWR.

W czasie II wojny światowej przebywał w Przeworsku i Lwowie. W 1944 r. po przeprowadzeniu reformy rolnej ordynacja przeworska została zlikwidowana. Lubomirski wyemigrował wtedy do Brazylii, gdzie zmarł 29 listopada 1953 r.

Dzień wcześniej 19 stycznia w godz. 10-15 w kaplicy domowej Pałacu Lubomirskich w Przeworsku, będzie wystawiona trumna ze szczątkami Andrzeja Lubomirskiego. Ponadto na parterze pałacu w holu zostanie umieszczona księga kondolencyjna.

Sobotnie uroczystości pogrzebowe rozpoczną się o godz. 11 nabożeństwem w Kaplicy Domowej Pałacu Lubomirskich w Przeworsku skąd kondukt pogrzebowy uda się do Bazyliki Kolegiackiej pw. Ducha Świętego w Przeworsku. W południe odprawiona zostanie msza święta, której będzie przewodził abp. Adam Szala Metropolity Przemyskiego, około godziny 13.30 nastąpi złożenie trumny w Krypcie Rodowej Lubomirskich w Kaplicy Bożego Grobu. Odsłonięte zostaną także tablice epitafijne Henryka Lubomirskiego i Andrzeja Lubomirskiego.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Archiwum
Arystokraci powoli odzyskują zabrane majątki
Kraj
Dlaczego hrabia Sobański wybudował teraz kościół w Guzowie
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?