Skwer w Warszawie będzie miał imię Racheli Auerbach

Uroczystość odsłonięcia tabliczki z nową nazwą skweru odbędzie się w 18 października w południe. Skwer położony między ulicami Pawią, Smoczą i Dzielną do tej pory nosił imię Mieczysława Apfelbauma, który miał być przywódcą ŻZW. Była to jedna z dwóch, obok Żydowskiej Organizacji Bojowej, formacji zbrojnego ruchu oporu w getcie warszawskim.

Kontrowersje wobec działalności Apfelbauma

Jednak aktualne badania historyczne wskazują, że była to postać fikcyjna, a nawet jeśli istniała, to nie odegrała żadnej roli w działaniach ŻZW.

Czytaj więcej

Historia

Morderca ze Stasi. Kto zabił Czesława Kukuczkę?

Berlińska prokuratura oskarża byłego funkcjonariusza Stasi Manfreda N. o zastrzelenie Czesława Ku...

O kontrowersjach wokół tej postaci pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”. Prof. Andrzej Żbikowski z Żydowskiego Instytutu Historycznego, udowodnił fikcyjność Mieczysława (Dawida) Apfelbauma: „Przywódcy i żołnierze ŻZW zasługują na inne, zgodne z prawdą historyczną upamiętnienie, a skwer powinien otrzymać nowego patrona” – napisał on w swojej opinii.

Skwer jest położony niedaleko miejsca, w którym odnaleziono Archiwum Ringelbluma. Zostało one ukryte w piwnicy budynku przy ul. Nowolipki 68 przez członków grupy Oneg Szabat.

Kim była Rachela Auerbach

Rachela Auerbach urodziła się w Łanowcach na Podolu, studiowała we Lwowie, a od 1933 r. była związana z Warszawą. Należała do Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich, publikowała w wielu czasopismach, pracowała także jako tłumaczka – tworząc w języku polskim i jidysz. We wrześniu 1939 r. została w stolicy angażując się w żydowską samopomoc społeczną. Od 1941 r. należała do grupy Oneg Szabat, dzięki której powstało Archiwum Ringelbluma.

Czytaj więcej

Historia Polski

Rocznica odkrycia części Archiwum Ringelblum

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma organizuje festiwal, który ma upamiętnić r...

W czasie okupacji niemieckiej prowadziła w getcie kuchnię ludową, która pozwoliła jej na zebranie wielu relacji. Spisała m.in. historię Jakuba Krzepickiego – uciekiniera z obozu zagłady w Treblince. Była jedną z zaledwie trzech osób z organizacji Oneg Szabat, które przeżyły Zagładę.

Z Oneg Szabat do Instytutu Jad Waszem

Auerbach po wojnie działała w Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, bezpośredniej poprzedniczce Żydowskiego Instytutu Historycznego.

- Rachela Auerbach była zaangażowaną społeczniczką, współpracowała z podziemiem żydowskim i polskim. W Zagładzie zginęła cała jej rodzina, ona sama zaraz po wojnie wspierała działania mające pomóc w odnalezieniu Archiwum. Była bezgranicznie oddana walce o pamięć i sprawiedliwość, dlatego było dla nas jasne, że powinna być uhonorowana w Warszawie, mieście, dla którego mieszkańców tak wiele zrobiła – uważa dyrektor ŻIH Monika Krawczyk.

W 1950 r. Auerbach wyemigrowała do Izraela, gdzie współtworzyła Wydział Świadectw w Instytucie Jad Waszem w Jerozolimie. W latach 60. zaangażowała się w organizację procesu niemieckiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna.