Nic nie zapowiadało niezwykłego losu Berka, syna Josla, urodzonego najpewniej w 1764 r. w małej litewskiej Kretyndze (sam wspominał jako miejsce urodzenia Warszawę). Wraz z rówieśnikami Berek przeszedł edukację w chederze, a jego żywa inteligencja pozwoliła mu zostać faktorem wileńskiego biskupa Ignacego Massalskiego. W interesach biskupich jeździł na zachód Europy (w tym do Francji i austriackich Niderlandów), co dało mu znajomość języków i finansową niezależność, skoro w 1788 r. osiadł na podwarszawskiej Pradze i ożenił się z Ryfką. Życie handlarza końmi i paszą opromieniły urodziny Józefa (1789) i Lei.
