Muzeum rzezi wołyńskiej bez udziału państwa

Ministerstwo Kultury wycofało się z współprowadzenia i dofinansowania chełmskiego muzeum rzezi wołyńskiej. Władze samorządowe idą do sądu.

Publikacja: 14.01.2025 16:16

Wizualizacja muzeum oraz centrum pojednania w Chełmie.

Wizualizacja muzeum oraz centrum pojednania w Chełmie.

Foto: UM Chełm

Umowa o współprowadzeniu wygasła 31 grudnia 2024 r. Tego samego dnia samorząd wniósł do Sądu Rejonowego w Chełmie pozew przeciwko ministerstwu kultury o ustalenie obowiązywania stosunku prawnego w sprawie umowy zawartej 27 listopada 2023 r. 

PiS chciało muzeum, ale KO już nie

Wypowiedzenie umowy przez resort uznajemy za bezskuteczne i nieniosące za sobą skutków prawnych. Oczekujemy potwierdzenia tego faktu przez sąd – mówi nam Damian Zieliński, rzecznik Urzędu Miasta Chełma. „Z wniesieniem sprawy do sądu czekaliśmy do ostatniego dnia. Proponowaliśmy mediacje, prosiliśmy o spotkanie. Zostaliśmy całkowicie zlani” – stwierdził z kolei na FB prezydent miasta Jakub Banaszek (PiS).

Umowę, już po wyborach parlamentarnych, podpisał ówczesny szef resortu kultury Piotr Gliński. Miało powstać Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej oraz Centrum Prawdy i Pojednania im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Na nową inwestycję miało zostać przeznaczonych 200 mln zł. Państwo miało pokryć 90 proc. kosztów.

Czytaj więcej

Jak doprowadzić do pojednania

Dlaczego ministerstwo kultury zerwało umowę na powstanie muzeum rzezi wołyńskiej

Ale nieco ponad miesiąc po powstaniu rządu Donalda Tuska – 16 stycznia 2024 r. – umowa została wypowiedziana, a rozwiązana 31 grudnia 2024 r. „Podstawowym kryterium było przeprowadzenie rachunku ekonomicznego oceniającego możliwości budżetu państwa” – napisał w odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister kultury Andrzej Wyrobiec (PO). – „Decyzję o podpisaniu umowy uznać należy za podjętą przez ówczesnego ministra za nieprzemyślaną i przedwczesną, a przede wszystkim podjętą bez należytego zabezpieczenia finansowego” – skwitował. Dodał, że „budowanie instytucji polityki pamięci zajmującej się zbrodnią ludobójstwa, przy jednoczesnym braku wskazania przez organizatora instytucji kultury udziału badaczy, ekspertów, podmiotów naukowo-badawczych oraz działających w zakresie polityki pamięci obu stron, nie spełniałoby idei pojednania”.  

Czytaj więcej

W kwietniu ruszy ekshumacja ofiar zbrodni UPA we wsi Puźniki

Rzecznik Urzędu Miasta Chełma mówi „Rz”, że prace nad muzeum trwały od kilku lat. Już 10 lipca 2020 r. przy okazji uroczystości związanych z 77. rocznicą zbrodni wołyńskiej Jakub Banaszek prezydent Chełma oraz Jacek Sasin ogłosili koncepcję tworzenia muzeum i Centrum Prawdy i Pojednania im. prezydenta Lecha Kaczyńskiego.

Prace nad powstaniem muzeum trwały od kilku lat

Miasto nabyło na ten cel nieruchomość po dawnych składnicach carskich przy ul. Hrubieszowskiej. Prawie 4 mln zł przyznano samorządowi z dotacji celowej budżetu państwa, a miasto Chełm zobowiązało się do wniesienia 980 tys. zł jako wkładu własnego. W maju 2023 r. utworzono placówkę muzealną jako chełmską instytucję kultury w organizacji, a w sierpniu ministerstwo potwierdziło chęć współprowadzenia tej instytucji.

Czytaj więcej

Bogusław Chrabota: Wołyń zaczynamy rozliczać

– Z zawartej umowy wynikało, że ministerstwo zobowiązało się do przekazywania od 2024 r. do 2026 r. 900 tys. zł, przy 100 tys. ze strony miasta, a następnie w roku 2027 – miliona ze strony ministerstwa i miliona ze strony miasta, z kolei w 2028 r. po 2 miliony z każdej ze stron. Dodatkowo przyznane zostały środki finansowe na przebudowę całego kompleksu przeznaczonego pod działalność muzeum – mówi nam Damian Zieliński. – Co istotne, są to fundusze dedykowane wyłącznie na prace budowlane, a nie jak krzywdząco próbowano to przedstawiać „na etaty”. Na ten moment prowadzenie tej placówki przejmuje miasto. Z niczego się nie wycofujemy, przygotowujemy ekspozycję stałą, na ten rok. Na działalność bieżącą placówki w organizacji, mamy zarezerwowane 100 tys. zł – stwierdza rzecznik miasta i dodaje, że w sprawie muzeum prowadzone są rozmowy m.in. z samorządem województwa lubelskiego.


Umowa o współprowadzeniu wygasła 31 grudnia 2024 r. Tego samego dnia samorząd wniósł do Sądu Rejonowego w Chełmie pozew przeciwko ministerstwu kultury o ustalenie obowiązywania stosunku prawnego w sprawie umowy zawartej 27 listopada 2023 r. 

PiS chciało muzeum, ale KO już nie

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
W kwietniu ruszy ekshumacja ofiar zbrodni UPA we wsi Puźniki
Malarstwo
Będzie przełom w sprawie akwareli Kandinskiego? Niemcy przekazali akta śledztwa
Wojsko
Żołnierz strzelał do cywilów w Mielniku. Jak reaguje wojsko
Polityka
Ministerstwo o naprawianiu błędów Nawrockiego. Prezes IPN: To dezinformacja
Historia
Rocznica wyzwolenia Auschwitz. Przemówią tylko Ocaleni