Zachor, czyli pamięć o więźniach KL Plaszow

Na terenie nowej wystawy plenerowej pokazującej KL Plaszow w Krakowie odbędzie się Zachor. Przypomniane zostaną relacje więźniów tego obozu stworzonego przez Niemców.

Publikacja: 02.08.2024 09:49

Pomnik na terenie dawnego obozu KL Plaszow

Pomnik na terenie dawnego obozu KL Plaszow

Foto: Michał Lichtański

Pierwszy raz temu wydarzeniu będzie towarzyszyła oprawa muzyczna, którą zapewni skrzypaczka i kompozytorka Maria Sławek.

Tradycja spotkań w ramach wydarzenia Pamięć/Zachor została zapoczątkowana w 2021 r. przez Muzeum KL Plaszow.  Spotkanie w pierwszą niedzielę sierpnia ma symboliczne znaczenie, bowiem nawiązuje do wydarzeń, które miały miejsce w obozie latem 1944 r. W tzw. czarną niedzielę, 6 sierpnia 1944 r., w reakcji na wybuch powstania w Warszawie Niemcy aresztowali na ulicach Krakowa blisko 6 tysięcy mężczyzn i osadzili ich w obozie płaszowskim.

Lipiec i sierpień 1944 r. były też czasem zacierania śladów. Niemcy wysyłali w głąb III Rzeszy transporty więźniów, demontowali i wywozili elementy obozowej infrastruktury oraz palili ciała ofiar. Proces ten – podkreślają organizatorzy wydarzenia nie powiódł się w pełni. „Zostały materialne pozostałości i słowa ocalałych” – przypominają.

Czytaj więcej

Wystawa „KL Plaszow. Miejsce po, miejsce bez”. Czego dowiemy się o historii obozu?

Niemiecki obóz KL Plaszow

Niemiecki obóz Plaszow został utworzony w październiku 1942 roku na terenie dzielnic Podgórze i Woli Duchackiej. Początkowo, jako obóz pracy, był przeznaczony dla Żydów ze zlikwidowanego w marcu 1943 roku krakowskiego getta. W latach 1943-1944 osadzono w nim także Żydów z likwidowanych innych gett. W lipcu 1943 roku Niemcy utworzyli tam także obóz pracy wychowawczej dla Polaków, w którym przetrzymywano mieszkańców Krakowa. W styczniu 1944 roku został przekształcony w obóz koncentracyjny. Funkcjonował też jako obóz przejściowy dla kierowanych do KL Auschwitz węgierskich Żydów.

W połowie 1944 r. na jego terenie znajdowało się około 200 obiektów. Szacuje się, że przez to miejsce przewinęło się ponad 35 tysięcy osób. Stopniowa likwidacja KL Plaszow trwała od sierpnia 1944 roku. 14 stycznia 1945 roku grupa około 600 więźniów KL Plaszow wyruszyła pieszo w kierunku KL Auschwitz.

Czytaj więcej

Porządkowanie terenu byłego obozu KL Plaszow

Szczątki ofiar niemieckich zbrodni na terenie KL Plaszow

Na terenie byłego KL Plaszow spoczywają szczątki ok. 6 tysięcy ofiar, głównie Żydów z krakowskiego getta oraz gett w Bochni, Tarnowie, Wieliczce, Rzeszowie, Przemyślu, z obozu w Szebniach i kierowanych do Auschwitz Żydów ze Słowacji i Węgier. Wśród nich są też ofiary selekcji, Żydzi złapani na tzw. aryjskich papierach, Romowie oraz około 2 tys. Polaków rozstrzelanych przez gestapo.

W poprzednich latach zostały przeprowadzone badania archeologiczne. Dzięki nim naukowcy uzupełnili wiedzę na temat topografii obozu, odnaleźli również 16 tys. zabytków. Część przedmiotów będzie prezentowana na wystawie stałej powstającego muzeum. Odnaleziono np. pucharek kiduszowy - naczynie służące do obrzędu błogosławienia wina podczas kolacji szabatu i świąt żydowskich, fragment atary z chusty modlitewnej (tałesu), kawałek filiżanki ze Szpitala Żydowskiego, fragment opaski z Gwiazdą Dawida. Muzeum otrzymało też pamiątki, wśród nich znalazł się różaniec z chleba, który należał do profesora Antoniego Wrzoska, a także skórzany pejcz, odnaleziony w prywatnym domu w Kłaju, gdzie w czasie wojny mieszkali obozowi strażnicy.

Spotkanie odbędzie się 4 sierpnia o godz. 17 pod Szarym Domem (ul. Jerozolimska 3 w Krakowie). Organizatorzy zachęcają osoby chętne do odczytania krótkich relacji ocalałych do kontaktu pod adresem: edukacja@plaszow.org. W tym roku także pierwszy raz istnieje możliwość odczytania relacji w języku angielskim.

„Rzeczpospolita” ma patronat nad wydarzeniem

Pierwszy raz temu wydarzeniu będzie towarzyszyła oprawa muzyczna, którą zapewni skrzypaczka i kompozytorka Maria Sławek.

Tradycja spotkań w ramach wydarzenia Pamięć/Zachor została zapoczątkowana w 2021 r. przez Muzeum KL Plaszow.  Spotkanie w pierwszą niedzielę sierpnia ma symboliczne znaczenie, bowiem nawiązuje do wydarzeń, które miały miejsce w obozie latem 1944 r. W tzw. czarną niedzielę, 6 sierpnia 1944 r., w reakcji na wybuch powstania w Warszawie Niemcy aresztowali na ulicach Krakowa blisko 6 tysięcy mężczyzn i osadzili ich w obozie płaszowskim.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Powstanie Warszawskie
Powstanie, pamiętamy! Hołd w 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego
Powstanie Warszawskie
80. rocznica Powstania Warszawskiego: Na Powązkach zbiórka na groby powstańców
Historia Polski
Paweł Łepkowski: Nigdy nie wolno tracić nadziei
Historia Polski
Zwiedzanie polskich zabytków techniki. Dzieje krakowskich mostów, część II
Historia Polski
Gdzie są dzieła sztuki i wyposażenie wnętrz z MS „Piłsudski”?
Materiał Promocyjny
Citi Handlowy kontynuuje świetną ofertę dla tych, którzy preferują oszczędzanie na wysoki procent.