Dofinansowanie w ramach programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” otrzymało 31 projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe. Będą odnawiane zabytki związane z polską historią, które znajdują się na Ukrainie, Litwie, Łotwie oraz w Gruzji.
Na ogarniętej wojną Ukrainie prace będą prowadzone m.in. w kościele pojezuickim we Lwowie, kościele we Włodzimierzu Wołyńskim, na zamku w Olesku, w fortecy w Berdyczowie, w prezbiterium kościoła św. Bartłomieja w Drohobyczu, w Katedrze Łacińskiej we Lwowie, kościele św. Antoniego we Lwowie oraz w obiektach sakralnych znajdujących się w Zasławiu, Stryju, Lubomlu i Podhajcach.
Tam gdzie kręcono „Potop”
Jednym z najciekawszych będą prace prowadzone w zamku Podhorcach znajdującym się ok. 100 km na wschód od Lwowa, na pograniczu pasma Woroniaków oraz dolin górnego Styru i Bugu. Założenie powstało w pierwszej połowie XVII wieku dla hetmana Stanisława Koniecpolskiego, według projektu Andrei dell'Aqua, w typie palazzo in fortezza. To w tym miejscu w latach 1973-1974 realizowano sceny filmu „Potop” w reżyserii Jerzego Hoffmana. Rezydencja zagrała zamek Radziwiłłów w Kiejdanach.
– Celem naszego projektu jest uratowanie ściany północno-wschodniego alkierza zamku w Podhorcach, który uchodził za jeden z piękniejszych obiektów pałacowych będących rezydencją królewską, nazywany kiedyś Wersalem wschodu – informuje „Rzeczpospolitą” Melania Dzieduszycka, sekretarz rady Związku Rodowego Dzieduszyckich herbu Sas, który przeprowadzi prace. – W lipcu 2024 roku doszło do zniszczenia bloku alkierza, którego ciągłość została przerwana i doszło do wysypania się cegieł i gruzu budujących wnętrze muru. Stan zachowania obiektu jest krytyczny, a ze względu na niewystarczające zabezpieczenie obiektu zniszczenia w każdej chwili mogą osiągnąć jeszcze większą skalę. Sytuacja wymaga pilnego podjęcia prac naprawczych, aby nie doszło do osunięcia się kolejnych rzędów bloków, co byłoby katastrofą budowlaną. Poza jak najszybszym zabezpieczeniem obiektu, zostaną również wykonane ekspertyzy konstruktorskiej i projektu napraw, które będą miały na celu uratowanie tego cennego obiektu a – docelowo – przywrócenie Wersalowi wschodu dawnego blasku – dodaje Melania Dzieduszycka. Warto przypomnieć, że w poprzednich latach polscy specjaliści opracowali dokumentację założenia parkowego przy pałacu w Podhorcach na Ukrainie – o czym napisaliśmy w „Rzeczpospolitej”. Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas przeprowadzi także prace konserwatorskie w kościele Wszystkich Świętych we Lwowie.
Czytaj więcej
Agresja Rosji nie wstrzymała prac konserwatorskich prowadzonych przez polskie instytucje w Ukrainie. Odnawiamy zabytki m.in. we Lwowie, w Berdyczowie, ale też w Ołyce.
