Kiedy zostaną odnowione tablice Tchorka

Zniszczone tablice Karola Tchorka czekają na remont, a władze warszawskiej dzielnicy Wola zarzucają niefrasobliwość wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków.

Publikacja: 21.08.2023 15:52

Tablica Karola Tchorka w Warszawie

Tablica Karola Tchorka w Warszawie

Foto: wikipedia

Burmistrz warszawskiej dzielnicy Wola Krzysztof Strzałkowski zwrócił się do Mazowieckiego Konserwatora Zabytków o dokonanie wpisu zespołu tablic – upamiętnień do rejestru zabytków ruchomych. – Niestety Mazowiecko-Warszawski Konserwator Zabytków zamiast bezzwłocznie wydać decyzję od ponad 8 miesięcy wpisuje je do rejestru zabytków, blokując ich rewitalizację – uważa Krzysztof Strzałkowski.

Wolscy urzędnicy przypominają, że W Warszawie znajduje się 165 tablic zaprojektowanych w latach 40 przez Karola Tchorka, które upamiętniają miejsce zbrodni popełnionych w czasie wojny przez Niemców, z czego 42 jest na Woli.

Czytaj więcej

Powstańcy to nie tło dla polityków

„Nasz urząd wszczął postępowanie dotyczące wpisu do rejestru 165 tablic Tchorka. Szczególną ochroną konserwatorską zamierza objąć wszystkie tablice na terenie Warszawy (jako zabytki ruchome). Przygotowanie odpowiedniej dokumentacji, wizytowanie miejsc wymagało odpowiedniego czasu i odwiedzenie miejsc , nie tylko na terenie Woli, ale też innych dzielnic” – odpowiedział nam Andrzej Mizera, główny specjalista ds. mediów Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. „Rozpoczęcie procedury wstrzymuje czasowe możliwość remontów tablic. W obecnej chwili strony postępowania (prawie 100) ma możliwość wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego. Po ich wpisaniu do rejestru będzie można skorzystać z dotacji na ich konserwację” – wyjaśnił „Rzeczpospolitej” Andrzej Mizera.

Zniszczone tablice Karola Tchorka

Przypomnijmy, że w październiku 2021 r. tablice z piaskowca zostały uszkodzone. Na 75 tablicach dodano małe tabliczki z napisem „Niemcy” zamiast „hitlerowcy”.

„Stolica oczyściła do tej pory 36 tablic będących jej własnością. Wyczyszczenie tablic w każdym przypadku wymagało zastosowania metod konserwatorskich - użycia lasera, ręcznego czyszczenia specjalistycznymi narzędziami, szlifowania lub użycia środków chemicznych, uzupełnienia ubytków zaprawą, a na koniec zastosowania dezynfekcji i środka hydrofobowego. Prace konserwatorskie zostały jednak wstrzymane w związku z wszczęciem pod koniec 2022 roku postępowania w sprawie wpisu do rejestru zabytków zespołu tablic Tchorka” – przypominają przedstawiciele urzędu dzielnicy Wola.

O dewastacji tych miejsc pamięci warszawski konserwator zabytków zawiadomił organy ścigania. Stołeczny konserwator zabytków Michał Krasucki zadał pytanie w mediach społecznościowych : „Kto jest takim wandalem? Pod pretekstem walki z „kłamstwem historycznym” plakietki wieszali członkowie warszawskiego Klubu „Gazety Polskiej”. O czym zresztą sami chętnie mówili”.

Adam Borowski, przewodniczący Klubu GP, stwierdził w jednej z wypowiedzi, że tablice przekłamywały rzeczywistość.

Michał Krasucki, w rozmowie z Gazetą Wyborczą, podał szacunkowy koszt naprawy. Wynosi on ponad 700 000 złotych. Stołeczny konserwator zabytków powiedział, że specjalistyczna firma, której Zarząd Terenów Publicznych dzielnicy Śródmieście zlecił naprawę siedmiu tablic, wyceniła naprawę każdej z nich na co najmniej 5 100 złotych.

Tablice Karola Tchorka upamiętniają miejsca zbrodni niemieckich

Tablice pamiątkowe Tchorka wykonane są z szarego piaskowca. Występują w formie tablic-płaskorzeźb, zazwyczaj wmurowanych w ściany budynków, lub w postaci wolno stojących monolitów. Część tablic naściennych została wmurowana we fragmenty zachowanych murów z czasów wojny i okupacji.

Centralnym motywem tablic wykonanych według oryginalnego projektu Tchorka jest symbol krzyża maltańskiego. Tarczę w środku krzyża zdobi napis: „Miejsce uświęcone krwią Polaków poległych za wolność ojczyzny”. Pod symbolem krzyża maltańskiego wyryty jest krótki napis zawierający podstawowe informacje na temat upamiętnianego wydarzenia.

Burmistrz warszawskiej dzielnicy Wola Krzysztof Strzałkowski zwrócił się do Mazowieckiego Konserwatora Zabytków o dokonanie wpisu zespołu tablic – upamiętnień do rejestru zabytków ruchomych. – Niestety Mazowiecko-Warszawski Konserwator Zabytków zamiast bezzwłocznie wydać decyzję od ponad 8 miesięcy wpisuje je do rejestru zabytków, blokując ich rewitalizację – uważa Krzysztof Strzałkowski.

Wolscy urzędnicy przypominają, że W Warszawie znajduje się 165 tablic zaprojektowanych w latach 40 przez Karola Tchorka, które upamiętniają miejsce zbrodni popełnionych w czasie wojny przez Niemców, z czego 42 jest na Woli.

Pozostało 84% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Pamiętajmy o historycznych tablicach Tchorka
Historia
„Rany pamięci” na murach stołecznych kamienic
Historia Polski
Polska na światowej liście UNESCO. Podwójny cud w życiu Krzysztofa Pawłowskiego
Historia Polski
Zmarła "Niuśka", ostatnia "dziewczyna z Parasola", weteranka Powstania Warszawskiego
Historia Polski
Nie żyje Zofia Czekalska "Sosenka", bohaterka Powstania Warszawskiego