Reklama

Pomnik polskiego generała w dawnym obozie

Na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenchausen powstał pomnik generała Bolesława Roi.

Publikacja: 01.05.2022 12:40

Więźniowie w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen

Więźniowie w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen

Foto: Archiwum IPN

Pomnik stanął obok upamiętnienia poświęconego gen. Stefanowi Roweckiemu ps. Grot, w okolicach budynku komendantury obozu.

W styczniu 2018 roku środowisko kombatantów i byłych więźniów obozów koncentracyjnych, skupione w Stowarzyszeniu Pamięci Narodowej „Czwartak" w Kielcach zwróciło się do Prezydenta Kielc z prośbą o podjęcie rozmów z władzami Muzeum KL Sachsenhausen w sprawie upamiętnienia generała Bolesława Jerzego Roi. Pomnik powstał przy współpracy urzędu miasta Kielce oraz Instytutu Pamięci Narodowej.

Bolesław Roja urodził się 4 kwietnia 1876 r. we wsi Bryńce Zagórze, powiat Bóbrka (obecnie w obwodzie lwowskim na Ukrainie). Pobierał naukę w gimnazjach we Lwowie i Krakowie oraz szkole kadetów w Wiener Neustadt koło Wiednia. Następnie służył w armii austro-węgierskiej. Pracował dla wywiadu austriackiego. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 r. prowadził szkolenie wojskowe Drużyn Sokolich. Rozpoczął służbę w Legionach Polskich, najpierw w szeregach 2 pułku piechoty. Jednostka ta wchodziła w skład II Brygady legionowej, nazywanej później Żelazną lub Karpacką.

Wraz z 2 pułkiem Bolesław Roja brał udział w ciężkich walkach pod Mołotkowem i Rafajłową. Wiosną 1915 r. stanął na czele 4 pułku piechoty, utworzonego pod Piotrkowem Trybunalskim W tym czasie został podpułkownikiem. Na przełomie lipca i sierpnia 1915 r. wziął udział w boju pod Jastkowem, koło Lublina. W listopadzie tego roku otrzymał awans na stopień pułkownika.

Na przełomie 1915 i 1916 r. czwartacy stacjonowali pod Optową nad Styrem. Powstałe tam obozowisko legionowe nazwano na cześć dowódcy 4 pułku piechoty "Rojowym Osiedlem". W 1916 r. Bolesław Roja był członkiem Rady Pułkowników, nieformalnego organu doradczego przy Komendzie Legionów Polskich. Wziął udział w bitwie pod Kostiuchnówką, największej bitwie legionowej I wojny światowej. Po kryzysie przysięgowym w 1917 r. znalazł się ponownie armii austro-węgierskiej.

Reklama
Reklama

W listopadzie 1918 przebywał w Krakowie biorąc udział w przejmowaniu władzy przez Polaków. Otrzymał za to nominację na stopień generała brygady. W latach 1919-1920 brał udział w walkach o nowe granice odrodzonego państwa polskiego. W 1922 r. przeniesiono go w stan spoczynku. Rok później został zweryfikowany w stopniu generała dywizji.

W latach 20. i 30. XX w. zajmował się działalnością polityczną. W 1928 r. został posłem z ramienia Stronnictwa Chłopskiego. Wcześniej zwolennik Józefa Piłsudskiego, z czasem znalazł się w gronie jego przeciwników. Po śmierci marszałka krytykował rządy sanacyjne. W 1937 r. doprowadziło to do internowania generała i przetrzymywania na oddziale psychiatrycznym szpitala wojskowego.

Za swoje zasługi wojenne Bolesław Roja został odznaczony m. in. Orderem Wojennym Virtuti Militari, klasy V oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

We wrześniu 1939 r. generał prowadził działalności na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża. Prawdopodobnie z tego powodu został aresztowany w marcu 1940 r. Był więziony na Pawiaku, skąd 3 maja został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.  Został zamordowany 27 maja 1940 r. przez esesmana. Symboliczny grób Roi znajduje się na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Historia
W Kijowie upamiętniono Jerzego Giedroycia
Historia
Pamiątki Pierwszego Narodu wracają do Kanady. Papież Leon XIV zakończył podróż Franciszka
Historia
Wielkie Muzeum Egipskie otwarte dla zwiedzających. Po 20 latach budowy
Historia
Kongres Przyszłości Narodowej
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Historia
Prawdziwa historia agentki Krystyny Skarbek. Nie była polską agentką
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama